Doelen en prestaties

Dit programma heeft een sterke relatie met de opgave in hoofdstuk 4 Sociaal Domein, die zich richt op ‘aan het werk en meedoen’.

Thema 1: Verbeteren aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt en innovatie

Er wordt gewerkt aan een sterkere samenwerking in de ‘Triple Helix’, tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Met als doel om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te versterken en innovatie aan te jagen. 

Wat gaat de gemeente daarvoor doen?

Triple Helix meerjarige projectenagenda

Met partners (gemeenten in de regio Midden-Holland, bedrijfsleven en onderwijs) wordt, op basis van een ‘Triple Helix projectenagenda’, gewerkt aan innovatieve oplossingen voor maatschappelijke problemen en een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Gouda doet dit vanuit een regierol en voert concrete projecten uit. Er wordt gewerkt aan de thema’s zorg en technologie, green technology, bodemdaling en stadsdistributie. Op basis van de economische analyse van bureau Blaauwberg is in de regio een innovatieprojectenagenda opgesteld. Gemeenten in Midden-Holland, onderwijs en bedrijven hebben zich gecommitteerd aan die agenda. Er wordt bezien of een MKB-deal met het rijk kan worden gesloten om die samenwerking te ondersteunen.

Campus Gouda in regionale samenwerkingsstructuur

In 2021 wordt verder ingezet op versterking van het hoger onderwijs in Gouda en de regio Midden-Holland. De start van de ICT Praktijk Academie in september 2019 was een eerste stap. Daarnaast wordt met de Haagse Hogeschool het Leven Lang Leren in Welzijn en Zorg opgezet, onder meer met hulp van de Human Capital Agenda van de provincie Zuid-Holland. Ook voor de thema’s bodemdaling en stadsdistributie is interesse vanuit Hogescholen en wordt de samenwerking uitgewerkt naar nieuwe opleidingen en innovatieve projecten met studenten en ondernemers.

Centra voor Innovatief Vakmanschap (CIV) Smart Technology & Welzijn en Zorg

De gemeente Gouda bouwt de samenwerking in het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Smart Technology (CIV ST) en het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Welzijn en Zorg (CIV WZ) verder uit. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan de arbeidsmarkttekorten in de techniek- en zorgsector. Daarnaast dragen de CIV’s bij aan innovatie. Gouda zet in 2021 in op een uitbreiding van (Goudse) projecten en labs binnen het CIV ST. Met het CIV WZ wordt een projectplan gemaakt voor een ‘Living Lab zorg en tech’, waarin samen met zorginstellingen, onderwijs en bedrijven geëxperimenteerd kan worden. Tevens kunnen mbo- en hbo-studenten hier onderzoek doen.

Techniekwerkplaats in de Chocoladefabriek (techniekakkoord)

Met onderwijspartners (incl. brede school en bibliotheek) en bedrijven wordt een 'Gouds' Techniekakkoord afgesloten. Dit akkoord zorgt voor een inbedding van en samenwerking rond de te realiseren Techniekwerkplaats in de Chocoladefabriek.

Kom Binnen bij Bedrijven (regionaal)

Het doel van ‘Kom binnen bij Bedrijven’ is dat bedrijven hun vacatures en stageplaatsen onder de aandacht brengen, bewoners kennis maken met het bedrijfsleven en werkzoekenden aan het werk komen. Het neveneffect voor de gemeente is dat het organiseren van dit evenement een manier is om een duurzaam netwerk met bedrijven en scholen op te bouwen en werkzoekenden te plaatsen. Dit evenement wordt samen met onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven en andere gemeenten in de regio georganiseerd. De gemeente Gouda neemt zelf als werkgever ook deel.

'Kom Binnen bij Bedrijven’ kon in 2020 vanwege de uitbraak van het COVID-19 virus helaas geen doorgang vinden. In 2021 wordt samen met de partners een besluit genomen over doorgang van het evenement en een vernieuwde opzet.

Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt

Match vraag en aanbod op de arbeidsmarkt in relatie tot de energietransitie

Om de energietransitie te realiseren ontstaan bij bedrijven nieuwe vacatures en functies. Gouda wil dat het onderwijs hierop inspeelt via her- bij- en omscholing. Daarom stimuleert Gouda de onderwijspartners, waaronder mboRijnland en het Wellantcollege, om een ‘mbo-opleiding Energie en Milieu’ te starten. In dit kader heeft de gemeente een agenderende en faciliterende rol.

In 2021 wordt door het Werkgeversservicepunt, in nauwe samenwerking met werkgevers die actief zijn in de energietransitie, onderzocht of werkzoekenden opgeleid kunnen worden om vacatures in deze sector te vervullen.

Versterken samenwerking arbeidsmarktpartijen

In 2021 wordt in regionaal verband, met inzet van extra middelen (Perspectief op Werk en ESF) nauw samengewerkt met de arbeidsmarktpartners en uitzendbureaus. Hiermee worden garantiebanen voor arbeidsbeperkten gerealiseerd en werkzoekenden, waaronder statushouders, richting werk geholpen. Daarnaast ontvangt de gemeente Gouda als centrumgemeente middelen om de regionale samenwerking in Midden-Holland rondom de werkgeversdienstverlening te optimaliseren en werkzoekenden naar werk te helpen (2020-2023: € 1.258.000). In samenwerking met de gemeenten, werkgeversvertegenwoordigers, Promen en het UWV wordt voor de verschillende geldstromen één plan opgesteld en uitgevoerd. De gevolgen van Corona worden hierin meegenomen.

Thema 2: Sluitende aanpak jeugdwerkloosheid

Ketenaanpak doorontwikkelen (extra aandacht i.v.m. corona)

Door binnen de gemeente in toenemende mate integraal te werken en door een intensieve samenwerking met de partners in de regio realiseert Gouda een ‘sluitende aanpak jeugdwerkloosheid’. Als gevolg van Corona neemt de werkloosheid onder jongeren toe en zijn er problemen met de stage- en leerwerkplekken. Beide thema’s worden gezamenlijk aangepakt en wordt, vanuit de regionale middelen, op ingezet (hoe precies wordt de komende periode uitgewerkt).

School@work

Gouda blijft het project School@work (een activiteit van het mboRijnland en Promen) financieel ondersteunen, omdat het voorkomt dat jongeren langdurig werkloos worden. Jongeren die niet binnen het reguliere onderwijs passen, behalen binnen School@work een diploma op niveau 1 (of een Praktijkverklaring). Jaarlijks maken ongeveer 15 jongeren gebruik van dit aanbod. Ook statushouders kunnen instromen. Zij krijgen extra taalonderwijs. School@work wordt meegenomen bij de vormgeving van het aanbod vanuit de nieuwe inburgeringswet die op 1 juli 2021 ingaat.

Praktijkverklaringen

Gouda heeft, vanuit de rol als penvoerder namens de arbeidsmarktregio, in 2019 toestemming gekregen om in een landelijk ‘Pilot Praktijkverklaringen’ te participeren. De pilot duurt twee jaar en het doel is om 150 werkzoekenden, in overleg met de werkgever, om te scholen voor erkende deeldiploma’s. Hiermee draagt de pilot bij aan het terugdringen van de werkloosheid onder werkzoekenden zonder startkwalificatie en het invullen van werkgelegenheid.
Werkzoekenden met inzet van Praktijkverklaringen naar werk toe leiden, is door Corona ‘op een laag pitje komen te staan’. In 2021 wordt daarom een extra inspanning gepleegd om alsnog het doel te realiseren.

Stage- en leerwerkplekken mede in relatie tot discriminatie
Samen met het Samenwerkingsverband Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) zet Gouda in op voldoende stage- en leerwerkplekken en het oplossen van knelpunten. Hiermee draagt Gouda bij aan het voorkomen dat jongeren hun opleiding vroegtijdig onderbreken. Dit thema wordt op de onderwijsagenda geagendeerd.
Daarnaast wordt het probleem discriminatie op de arbeidsmarkt aangepakt. Hiertoe stelt Gouda een integrale ‘doe-agenda’ op en voert de activiteiten uit.

Inzet jongerencoach ‘Spookjongeren’

‘Spookjongeren’ zijn jongeren die buiten beeld zijn en niet bekend bij gemeenten, UWV, onderwijs, justitie enz. Via het ministerie wordt periodiek een overzicht aangeleverd. In Gouda zijn er ongeveer 100 ‘spookjongeren’. Er is per 1 juli een extra werkcoach aangesteld die deze groep benaderd en zoveel mogelijk toe gaat leiden naar werk en/of school. Dit in nauwe samenwerking met jongerenwerk en andere partners. Er zijn ongeveer 50 jongeren kansrijk.

Versterken vestigingsklimaat in Gouda en de regio

Om het vestigingsklimaat in Gouda en de regio te versterken is een Economische Agenda 2018-2020 opgesteld. In deze agenda zijn negen thema’s benoemd die het vestigingsklimaat beïnvloeden, waaronder stadsmarketing en toerisme, programma binnenstad, mobiliteit en bereikbaarheid en duurzaamheid. Deze thema’s worden uitgewerkt in andere onderdelen van de programmabegroting.

Daar waar nodig en mogelijk vindt samenwerking met andere gemeenten in de regio plaats om de circulaire economie vorm te geven, de energietransitie mogelijk te maken en uitvoering te geven aan de Triple Helix samenwerking. Zie ook bij het thema Duurzaamheid in de programmabegroting.

Wat gaat de gemeente daarvoor doen?

Ontwikkelstrategie Goudse Poort met als doel versterken van de vitaliteit van de Goudse Poort

De Goudse Poort is een belangrijk bedrijventerrein voor Gouda. Samen met betrokken partijen heeft de gemeente in de Versnellingskamer Goudse Poort een ontwikkelstrategie voor het gebied opgesteld. In 2019 evalueert de gemeente samen met de partijen de uitvoering van de ontwikkelstrategie. Ook zet de gemeente stappen in de uitvoering van de ontwikkelstrategie. De gemeente werkt met de eigenaar van de detailhandelsvoorziening op Kromme Gouwe aan een gebiedsdeal om deze commerciële voorzieningen te verplaatsen naar de Goudse Poort om het PDV-cluster (de GoStores) daar te versterken. Hiervoor is medewerking nodig van de provincie waarvoor de gemeente zich inspant.

De gemeente wil, samen met de eigenaren en gebruikers van de Goudse Poort (EVGP en BVGP) en het parkmanagement van de Goudse Poort, meer werk maken van het verhogen van de kwaliteit van het bedrijventerrein en het profileren van de Goudse Poort als aantrekkelijke plek om te ondernemen.

De entree van de Goudse Poort via de afrit van de A12 (de Shell-entree) wordt aangepakt. Gemeente en betrokken partijen zoeken naar een variant, waarbij een goede bereikbaarheid van het bedrijventerrein en de ecologische waarde/kwaliteit van dit gebied samengaan. De gemeente spant zich in om een nieuwe invulling van de Engelvaartlocatie te faciliteren. Een oplossing voor het Goudse Poort gebouw is lastig te realiseren. De gemeente wil daarom samen met de partijen van de Versnellingskamer Goudse Poort een aantal scenario’s hiervoor ontwikkelen, met als doel de urgentie op het dossier aan te jagen.

Thema 3: Versterken vestigingsklimaat

De gemeente werkt samen met Gouda Onderneemt aan de uitvoering van de Economische Agenda. In 2020 is de evaluatie van de Economische Agenda opgestart. In 2021 wordt deze evaluatie afgerond en een nieuwe economische samenwerkingsagenda opgesteld, met name gericht op elementen die de economische structuur versterken en met verbinding naar de regionale Triple Helix uitvoeringsagenda. De gemeente zet daarnaast in op het accountmanagement voor bedrijven in Gouda.

Regionale en Goudse bedrijventerreinenvisie

In 2020 is door de regio Midden-Holland een bedrijventerreinenvisie opgesteld met een kwantitatieve insteek (wat is de ruimtebehoefte van bedrijven en op welke manier kan de regio hierin voorzien). In 2021 wordt een vervolgvisie opgesteld met een kwalitatieve insteek (typering van bedrijventerreinen, juiste bedrijf op juiste plek, kansen voor verduurzaming). In 2020 is een lokale bedrijventerreinenvisie opgesteld. Deze geldt als input voor de regionale visie en voor de op te stellen omgevingsvisie voor Gouda. De regionale en Goudse bedrijventerreinenvisies worden ter informatie aangeboden aan de gemeenteraad.

Onderzoek stadsdistributie

In de Green Deal is afgesproken om in 2020 een besluit te nemen over de invoering van ZES (Zero Emission Stadslogistiek; emissievrije stadskernen) in 2025, zodat de markt tijd heeft zich voor te bereiden. In het kader van flankerend beleid wordt een onderzoek uitgevoerd naar het realiseren van een stadsdistributiehub. Dit onderzoek wordt zoveel mogelijk uitgevoerd als Triple Helix project.

Circulaire economie

De circulaire economie geldt als uitgangspunt. Afval is grondstof. In ons beleid en de uitvoering neemt Gouda kansen voor circulariteit mee in de afwegingen die worden gemaakt. In het kader van het opstellen van een ‘Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid’ inventariseert de gemeente de huidige activiteiten in het kader van Groene Hart Werkt, de regionale agenda Midden-Holland en de activiteiten van het Duurzaamheidsplatform Gouda. Waar nodig en mogelijk participeert de gemeente in deze activiteiten.

Thema 4: Versterken onderwijs en tegengaan schooluitval

Gouda wil dat jongeren zich tijdens hun schoolloopbaan zo optimaal mogelijk ontwikkelen. Met het onderwijs werkt Gouda aan een goed onderwijsaanbod, aan doorlopende leerlijnen en aan de voorwaarden opdat jongeren een startkwalificatie behalen.

Wat gaat de gemeente daarvoor doen?

Onderwijsagenda

In 2021 wordt een onderwijsformateur ingezet om met de schoolbesturen (samenwerkings)afspraken vast te leggen ten aanzien van het Goudse onderwijs. Het gaat daarbij om lopende afspraken en nieuwe afspraken. Onderwerp is bijvoorbeeld de doorlopende leer- en ontwikkellijnen en de koppeling met techniek. Deze onderwijsagenda wordt door de gemeente Gouda en de schoolbesturen ondertekend en is richtinggevend document voor de toekomst. 

Doorlopende leer en ontwikkellijnen

De overgang tussen voorschools onderwijs, basisonderwijs en voortgezet onderwijs (vo) wordt in 2021 doorontwikkeld. Tevens wordt ingezet op een soepele overgang van vmbo naar middelbaar beroepsonderwijs (mbo) om uitval te voorkomen. Jongeren worden vroegtijdig in aanraking gebracht met techniek en 21-eeuwse vaardigheden. Dat doet Gouda door de realisatie van een techniekwerkplaats in de Chocoladefabriek en het afsluiten van een Gouds Techniekakkoord. Vanuit het vmbo wordt gestimuleerd om voor een technisch beroep te kiezen. Via het regionaal plan Sterk Techniekonderwijs worden de mogelijkheden gecreëerd voor een doorlopende leerlijn techniek in de Goudse regio.

Voor- en vroegschoolse educatie, onderwijsachterstandenbeleid en samenwerking Brede school en Weekendschool
Gouda zet in op het bestrijden van onderwijsachterstanden, binnen de landelijke kaders, ingevuld met gemeentelijk beleid. De rijksuitkering onderwijsachterstandenbeleid (OAB) wordt via gemeentelijke subsidieregelingen doorgezet naar kinderopvangorganisaties, schoolbesturen, Brede school en Weekendschool.

Activiteiten zijn:

• Voorschoolse educatie op de peuteropvang; vanaf augustus 2020 van 10 naar (gemiddeld) 16 uur per week (nieuw rijksbeleid);
• Vroegschoolse educatie, schakelklassen en onderwijstijdverlenging op de scholen;
• Stadsbrede collectieve voorzieningen via de Brede School en de Weekendschool.

De uitvoerende organisaties werken, waar mogelijk, wijkgericht samen aan een afgestemd en doorlopend OAB-aanbod voor de doelgroep.

Versterken samenwerking jeugdhulp aansluiting op passend onderwijs
Gemeenten in Midden-Holland hebben, samen met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs, thema’s vastgesteld binnen de ‘Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp’. In 2021 wordt deze agenda opgeschoond. Er wordt, met de samenwerkingsverbanden onderwijs, een nieuwe toekomstvisie op passend onderwijs en de aansluiting met jeugdhulp vastgesteld.

Daarnaast werken deze partijen aan een verbeterde inzet van zorg op het passend onderwijs, zowel regulier als speciaal, zodat dit ten goede komt aan de kwaliteit, efficiëntie en effectiviteit. Als gevolg van de sluiting van de Regenboogschool medio 2019, heeft de realisatie van een nieuwe vorm van cluster 4 onderwijs in de regio Midden-Holland prioriteit.

Aanpak Laaggeletterdheid
Gouda is centrumgemeente voor de regio Midden-Holland. Samen met de regiogemeenten zoekt Gouda naar de beste manieren om laaggeletterden te bereiken. De regio Midden-Holland wil hen ondersteunen bij het verbeteren van hun taal-, reken-, en digitale vaardigheden. Voor de periode tot en met 2024 wordt een plan van aanpak gemaakt, waarin op een brede manier wordt samengewerkt met alle partijen die bij de aanpak laaggeletterdheid betrokken zijn.

In het plan van aanpak wordt aandacht besteed aan het:

• Vinden van NT1-ers en voor hen geschikte trajecten;
• Versterken van het netwerk en de samenwerking in het sociale domein, zowel lokaal als regionaal;
• Optrekken met werkgevers voor het bereiken van laaggeletterde werknemers;
• Voorkomen van laaggeletterdheid en digivaardigheid als steviger onderdeel van gemeentelijk beleid;
• Bereiken van de doelgroep door in te zetten op het herkennen en doorverwijzen van inwoners met een achterstand op de basisvaardigheden.

Gouda werkt met de Bibliotheek aan een vernieuwing van het Taalakkoord. Hierin is veel aandacht voor werkgevers. Gouda ontvangt naast de jaarlijkse rijksbijdrage voor Wet Educatie Beroepsonderwijs (WEB-middelen) ook een bijdrage uit Rijksmiddelen via het programma Tel Mee met Taal 2020-2024. Bij de aanbesteding voor trajecten vanaf 2021 zoekt Gouda, samen met de regio, naar samenwerkingspartners om een zo groot mogelijk bereik te realiseren (bij voorkeur in samenwerking met trajecten voor inburgeraars).

Reductie schooluitval en bieden van kansen aan jongeren die een startkwalificatie willen behalen

Vanuit het Regionaal Meldpunt Schoolverlaters en door Leerplicht wordt voortdurend gewerkt aan het voorkomen van voortijdig schoolverlaten (vsv). Jongeren die niet terug naar school kunnen, worden toegeleid naar werk. Tevens wordt meer integraal gewerkt met het zorgdomein. Ook eerdere schoolverlaters worden zoveel mogelijk toegeleid naar werk en/of school.

De coronacrisis heeft grote impact op de omvang en aard van vsv en de benodigde oplossingen. Studenten raken hun stageplek of leerbaan kwijt. Afstandsonderwijs is voor sommige jongeren prettig, anderen raken eerder buiten beeld. Juist onder jongeren neemt de werkloosheid snel toe. Werk vinden en behouden is minder vanzelfsprekend voor veel jongeren, voor jongeren in een kwetsbare positie is dit extra uitdagend. Oud-vsv’ers raken hun baan kwijt en willen weer terug naar school.

Vanaf schooljaar 2020-2021 starten scholen en gemeenten in de regio met een nieuw vierjarig programma voor de reductie van schooluitval. Dit wordt gecoördineerd door de contactschool (mboRijnland) en de contactgemeente (Gouda). 

In 2021 wordt ingespeeld op de gevolgen van Corona en ingezet op de volgende thema’s:

• Jongeren die geen leerbaan of werk kunnen vinden, krijgen extra begeleiding;
• Gezamenlijke Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) door vo-mbo en bedrijven. Gezamenlijke initiatieven worden ondersteund;
• Inzet van (informele) mentoren / coaches die jongeren bijstaan in het bepalen van doelen en het maken van keuzes (bijvoorbeeld door bestaande initiatieven zoals mentorprojecten en coaching door hbo studenten uit te breiden);
• Ondersteuning van jongeren die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen;
• Overstapbegeleiding van vo naar mbo (met name leerlingen uit vo basisberoepsgericht met leerwegondersteuning, praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs).

Bemiddelen maatschappelijke stages

Bemiddeling rond maatschappelijke stages is primair de verantwoordelijkheid van de vo-scholen. De gemeente faciliteert in het kader van de maatschappelijke diensttijd (mbo / hbo) het netwerk ‘Samen voor Goud’.

Thema 5: Kosten efficiënte onderwijshuisvesting met duurzame en toekomstbestendige schoolgebouwen

Uitgangspunt is een goede balans tussen kosten én duurzame en toekomstbestendige schoolgebouwen, onder andere gebaseerd op een clustering van scholen.

Uitvoeringsplan 1e tranche IHP 2020-2024
De gemeenteraad is op 19 februari 2020 akkoord gegaan met het Uitvoeringsplan 1^e tranche IHP en het daarvoor benodigde budget. Dit Uitvoeringsplan is gebaseerd op de eerder vastgestelde bouwstenen en strategische (inhoudelijke) uitvoeringskaders en is samen met de betrokken schoolbesturen opgesteld. Meteen daarna is gestart met de voorbereidingen van de realisatie van een aantal van de benoemde huisvestingsprojecten uit de 1^e tranche.

Dit betreft omvangrijke bouwprojecten, met een lange doorlooptijd waarbij de gemeente via de betreffende stuurgroepen de IHP-doelstellingen inclusief budgetten bewaakt.

Concreet lopen de volgende projecten in 2021 en is de rol van de gemeente:

• Verdere planvorming en voorbereiding van de nieuwbouw voor de clustering Auris Taalplein en De Triangel aan de Coniferensingel, waarbij de gemeente op verzoek van de twee schoolbesturen bouwheer is.
• Monitoring van de voortgang en projectbegeleiding van de planvorming, bouwvoorbereidingen en start uitbreiding en renovatie van het Kesper College aan de Nansenstraat; schoolbestuur Horizon is de bouwheer.
• Monitoring voortgang en projectbegeleiding planvorming, bouwvoorbereidingen en start uitbreiding van de Calvijnschool aan De Dreef; schoolbestuur CNS is de bouwheer.
• Monitoring en projectbegeleiding planvorming, bouwvoorbereidingen en start uitbreiding Al Qalam aan de Calslaan.

In 2021 zullen de uitkomsten van de marktconsultatie (najaar 2020) rondom de concrete toepassing van alternatieve financiering worden betrokken bij de verdere realisatie. De voortgang van de huisvestingsprojecten wordt via een voorgangsrapportage aan de raad gerapporteerd.

Andere huisvestingsopgaven onderwijs
Planvorming en uitvoering van reeds in gang gezette huisvestingsopgaven die niet onder het Uitvoeringsplan 1^e tranche IHP vallen:

• Projectbegeleiding oplevering verbouwd en uitgebreid pand Ark-Gemiva aan de Clematislaan; schoolbestuur Stichting Klasse is samen met Gemiva bouwheer.
• Projectleiding planvorming en voorbereidingen voor de nieuwbouw van integraal kindcentrum De Ontdekkingsreizigers (inclusief sportvoorzieningen) in Westergouwe; gemeente is bouwheer op verzoek van de betrokken schoolbesturen.
• Monitoring voortgang en projectbegeleiding planvorming, bouwvoorbereidingen en start uitvoering renovatie De Goudse Waarden aan de Heemskerkstraat; schoolbestuur De Goudse Waarden is de bouwheer.

Bezien wordt of en op welke wijze een ESCO voor het Groen van Prinsterercluster gerealiseerd kan worden, waar ook De Goudse Waarden-locatie Heemskerkstraat beoogd onderdeel van is.