Belangrijkste beleidsmatige ontwikkelingen

Regio Midden Holland

Inhoudelijk is het netwerk binnen de Regio Midden-Holland georganiseerd langs vijf tafels, namelijk (1) economie, onderwijs en arbeidsmarkt, (2) ruimte en wonen, (3) verkeer en vervoer, (4) sociaal domein en (5) duurzaamheid. In toenemende mate doen zich echter opgaven voor die de grenzen van elk van de tafels overstijgen en die vragen om een bredere aanpak en een stevigere verbinding tussen de tafels. Daarvoor is de strategische agenda ‘De kracht van Midden-Holland: regio van verbinding’ opgesteld. In 2021 wordt hier verder uitvoering aan gegeven.

Daarnaast wordt met Alphen aan de Rijn, Gouda en Woerden gewerkt aan het opstellen van een nieuwe meerjarige agenda als basis voor de regionale samenwerking.

ODMH

Duurzaamheid

Het thema duurzaamheid staat prominent op de agenda bij gemeenten en provincie als gevolg van het VN-Klimaatakkoord van Parijs en de daaruitvolgende Klimaatwet. De ODMH adviseert en ondersteunt gemeenten bij energietransitie, klimaatadaptatie, wettelijke taken energiebesparing bij bedrijven, circulaire economie, duurzame mobiliteit en verduurzaming van de gebouwde omgeving. De bestuurlijke tafel duurzaamheid van Regio Midden-Holland adviseert het bestuur van de ODMH structureel te investeren in de ODMH als kennisinstituut en uitvoeringsorganisatie op het gebied van duurzaamheid.

Omgevingswet

De komst van de Omgevingswet betekent dat er veel verandert. Bij het opstellen van Omgevingsvisies, gemeentelijke Omgevingsplannen en de provinciale Omgevingsverordening is de bij de ODMH aanwezige expertise en informatie over de fysieke leefomgeving benodigd. De wet treedt naar verwachting op 1 januari 2022 in werking. De ODMH bereidt zich, gezamenlijk met de opdrachtgevers en ketenpartners, voor op de toekomstige ontwikkelingen rondom de Omgevingswet.

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet worden gemeenten bevoegd gezag over de bodem. Verschillende taken worden van de provincie overgedragen naar gemeenten. Dat heeft financiële en juridische gevolgen. In 2020 en 2021 wordt invulling gegeven aan de overdracht van bodemtaken om deze vanaf 2022 uit te voeren. Zorgpunt is de overdracht van middelen naar gemeenten voor deze taken. Duidelijkheid wordt pas eind 2020 verwacht.

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen treedt tegelijk in werking met de Omgevingswet. Afgesproken is dat de gemeente naast de handhavingsbevoegdheid ook de bevoegdheid tot het uitvoeren van toezicht houdt. Dit omdat de handhavende taak alleen uitvoerbaar is als ook kan worden waargenomen en beoordeeld of tot interveniëren moet worden overgegaan. Verder is afgesproken dat de wet alleen in werking treedt als er voldoende waarborgen zijn dat bouwprojecten onder het nieuwe stelsel doorgang kunnen vinden.

Groenalliantie Midden-Holland en omstreken

In alle gebieden van de Groenalliantie Midden-Holland zijn in 2020 verbeteringen en aanvullingen in de recreatieve voorzieningen uitgevoerd. In 2021 zet de Groenalliantie het uitvoeren van verbeteringen voort, waaronder de investeringen in het kader van het programma Kwaliteitsimpuls Recreatiegebieden (tot in 2021). In 2021 begint echter ook de geleidelijke afbouw van het programma, waarbij de vernieuwingen in alle gebieden in beheer komen bij de Groenalliantie. Sinds 2017 voert Staatsbosbeheer het beheer van de gebieden uit en biedt daarnaast andere professionele inbreng zoals de inzet van menskracht, middelen, kennis, ervaring en terreinen . Gezien de positieve ervaringen is een nieuwe horizontale samenwerkingsovereenkomst aangegaan per 1 januari 2019 tot 1 januari 2026.

De Groenalliantie wil ook in de periode 2021 blijven investeren in nieuwe projecten die recreatieve meerwaarde bieden. Dit gebeurt binnen de kaders van het Ontwikkel- en beheerplan (2020), voorzien van de bijbehorende (dynamische) investeringsagenda. Het Ontwikkel- en beheerplan (2020) geeft de richting en kaders aan voor het strategisch en tactisch handelen ten aanzien van investeringen, meerjarig beheer, omgang met maatschappelijke vraagstukken en samenwerking met andere partijen. Naast gebiedsgerichte investeringen wil de Groenalliantie ook positief bijdragen aan maatschappelijke opgaven als bewegen, gezondheid, biodiversiteit, klimaatadaptatie en de energietransitie. De opgaven zoals benoemd in het Ontwikkel- en beheerplan worden opgepakt en samen met gebiedspartners en maatschappelijke partijen uitgewerkt.

Groenalliantie wil in 2021 het effect van haar eigen handelen vergroten door de samenwerking te zoeken met andere gebiedspartijen en terreinbeheerders aan de Landschapstafel. In aanvulling op de eigen gebiedsgerichte investeringen kan het hierbij bijvoorbeeld gaan om een gepaste bijdrage van de Groenalliantie aan investeringen van derden in (recreatieve) verbindingen en transferia in en tussen de beheergebieden en hun omgeving. Dit type van samenwerking moet haar beslag krijgen in het nieuwe regionale recreatieprogramma Groene Hart 2021 e.v., waarvoor de voorbereiding in 2020 plaatsvindt.

Promen

Met Promen is het ‘Hoofdlijnenbesluit 2018-2025’ afgesloten. Hiermee is een financiële en juridische knip ingevoerd tussen de Sociale Werkvoorziening en de BV die Participatiewet (PW) dienstverlening uitvoert. De BV die de PW dienstverlening uitvoert (re-integratiemodules, diverse arbeidscontracten zoals ‘Beschut Werk’, Garantiebaan en Regulier contract) heet ProWork. Jaarlijks maakt de gemeente Gouda maatwerkafspraken met Prowork.

Voor de WSW, die wordt uitgevoerd door Promen, zal de kostprijs per WSW-fte de komende jaren stijgen. Daarnaast neemt het aantal WSW’ers af. Om te voorkomen dat de exploitatietekorten toenemen, wordt continue de formatie van leiding en staf teruggebracht en worden de bedrijfskosten verlaagd. Beide onderdelen (Promen en ProWork) zorgen ervoor dat – buiten onverwachte wijzigingen in wet- en regelgeving - er geen grote begrotingstekorten te verwachten zijn.

RDOG HM

Om aansluiting te houden bij de veranderende omgeving maakt de RDOG HM zich sterk voor een aantal thema’s waaraan gemeenten de komende periode prioriteit geven.

De thema’s zijn:

• Leefstijl en preventieakkoord
• Gezondheidspotentieel benutten
• Gezondheid in de sociale en fysieke omgeving

Ook is de GGD actief betrokken bij (beleids)advisering op het gebied van Huiselijk en seksueel geweld, de aanpak personen met verward gedrag, de Wet verplichte GGZ en het Zorg- en Veiligheidshuis.

Grondbank RZG Zuidplas

De Grondbank heeft thans ca. 300 ha aan grond en opstallen in eigendom. Deze zijn voor het overgrote deel gelegen binnen de gemeente Zuidplas. De huidige gemiddelde grondprijs in de Grondbank is hoger dan de waarde van de gronden zonder enig ontwikkelingsperspectief. Wanneer er geen enkele sprake meer is van een ontwikkelingsperspectief voor de in eigendom zijnde gronden van de Grondbank dan zal de waarde grofweg € 40 mln. lager liggen dan de huidige marktwaarde. In een dergelijke extreme situatie zal het totale verlies, inclusief de huidige verliesvoorziening, tussen de € 60 en € 70 mln. kunnen bedragen. Waarvan Gouda dan 6% voor zijn rekening moet nemen

Als belangrijkste ontwikkeling voor de Grondbank RZG Zuidplas geldt dan ook de bepaling van het (woon)programma in de Zuidplaspolder en de ruimtelijke vertaling daarvan naar de grondeigendommen van de Grondbank. In 2021 zullen de gronden van de Grondbank worden getaxeerd na de bestuurlijke besluitvorming over de ontwikkelingsvisie van het Middengebied. De verwachting is dat in 2021 ten opzichte van 2020 een positieve wijziging van de waarde van de voorraden zal plaatsvinden. Voor de meerjarenbegroting wordt verwacht dat de verliesvoorziening in de jaren 2022 en 2023 grotendeels ingelopen zal worden.

Veiligheidsregio Hollands Midden

Voor de Veiligheidsregio is voor 2021 een aantal punten van belang.

Meldkamer

Momenteel wordt toegewerkt naar een virtueel genetwerkte organisatie van alle meldkamers met maximaal tien meldkamerlocaties. Per 1 juli 2020 wordt per wet de Landelijke meldkamer een feit, aan de overdracht van mensen en middelen wordt op dit moment gewerkt. Verder zal er in de nabije toekomst veel meer ingespeeld worden op technische ontwikkelingen.

Brandweerzorg

Voor de nabije toekomst zijn voor de brandweer zaken zoals het vrijwilligers werven, het blussen van complexere branden vanwege technologische ontwikkelingen, de mogelijke consequenties Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) voor vrijwilligers) en de Omgevingswet nog steeds nog steeds belangrijke onderwerpen. Een belangrijk punt blijft de toekomstbestendige bluswatervoorziening. Dit is samen met gemeenten en drinkwaterbedrijven middels een pilot met een combinatie van waterwagens en watertransportsystemen opgepakt.

Risico en crisisbeheersing

Vanuit het onderdeel risico- en crisisbeheersing wordt onder meer gewerkt aan het uitvoeren van risicoanalyses over fysieke veiligheid in de openbare ruimte, het opstellen van adviezen voor de vergunningverlening en het voorbereiden van de multidisciplinaire crisisorganisatie bij een grootschalig incident. Ook worden incidenten geëvalueerd. Inmiddels wordt er minder regelgericht en meer risicogericht gewerkt en richt de veiligheidsregio zich meer op risicomanagement van de veiligheidsketen.

GHOR

Samen met haar partners werkt de GHOR aan het vergroten van de zelfredzaamheid van mensen. Daarnaast ligt de aandacht op het versterken van de informatiedeling tussen de zorgketen en de crisisorganisatie. Dit gebeurd onder meer door de introductie van het netcentrisch werken. Verder richt de GHOR zich in 2021 op ziekenhuizen traumacentrum, RAV, GGD, huisartsenposten/kringen en de caresector in de regio.

Bevolkingszorg

De praktijk leert dat andere hulpdiensten steeds meer van gemeenten verwachten dat ze 24/7 inzetbaar zijn. Binnen de mogelijkheden van gemeenten wordt dit opgepakt. Een kwetsbaar punt voor gemeenten is de overgang van gemeentelijke crisisorganisatie naar staande gemeentelijke organisatie en de nafase. De Coronacrisis is voor de gemeente Gouda en andere gemeenten dan ook een testcase. Door nu al te starten met de voorbereiding op de nafase wordt dit door gemeenten opgepakt.

Gevolgen Wet nromalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) voor de brandweervrijwilligers

Een belangrijk punt voor de toekomst dat voor structurele kosten zal zorgen is de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra). Doel van deze wet is om de rechtspositie van ambtenaren zoveel mogelijk gelijk te stellen aan die van werknemers in het bedrijfsleven. Dit heeft ook gevolgen voor brandweervrijwilligers. Brandweervrijwilligers worden onder de Wnra als deeltijdwerkers gezien die in aanmerking komen voor een arbeidscontract, pensioen moeten opbouwen enz. Momenteel is de veiligheidsregio bezig met een paar oplossingsrichtingen uit te werken.

Financiële kaderstelling

Het financiële kader betreffende de indexering en de eventuele algemene taakstelling voor 2021 word gevormd door de Financiële kaderstelling gemeenschappelijke regelingen Hollands-Midden (FKGR) voor de begrotingen 2021, opgesteld door het financieel overleg van de gemeenten in Hollands-Midden onder voorzitterschap van de Goudse wethouder Michiel Bunnik. In de systematiek van de FKGR ligt vanaf begroting 2020 besloten dat er geen nacalculatie op de toegekende indexering meer zal plaatsvinden. Wel stelt de FKGR dat als de reële ontwikkeling van de loonkosten of de materiele kosten te zeer afwijken van het indexpercentage dat op basis van de septembercirculaire wordt berekend, de bestuurlijke werkgroep de participanten en de gemeenschappelijke regelingen kan adviseren om af te wijken van het septembercirculaire percentage. Daarnaast zal in 2020 de huidige besluitvormingssystematiek door de FKGR nader worden bezien.

Belastingsamenwerking Gouwe Rijnland

van 2021 ten opzichte van 2020 is bepaald door een indexatie voor lonen en prijzen o.b.v. de verwachting prijs overheidsconsumptie van het CPB in de septembercirculaire. De deelnemersbijdrage is een voorschot. Na afloop van het jaar vindt een afrekening plaats op basis van het werkelijk aantal aanslagen, aanslagregels, getaxeerde objecten e.d.

Uit de jaarcijfers van 2019 bleek dat Gouda meer kosten heeft gemaakt dan inmiddels betaald was via de deelnemersbijdrage. Hogere kosten veroorzaakt door de invoering van Diftar, en hogere kosten bij de uitvoering van parkeerbelasting. Ook is er sprake van een toename van het aantal woningen waardoor meer aanslagen zijn opgelegd. De bijdrage voor 2021 is daarom naar boven bijgesteld.. De bijdrage is echter nog steeds lager dan de deelnemersbijdrage in 2018, toen deze nog niet werd bepaald door de uitkomsten van het kostprijscalculatiemodel.Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van ICT en basisregistraties. Voor wat betreft de BAG, WOZ en BGT speelt er landelijke een discussie om deze administraties integraal in plaats van afzonderlijk te beheren. Op het vlak van ICT zijn er ontwikkelingen, zoals Common Ground, GDI en GGI die ook gevolgen gaan hebben voor de bedrijfsvoering van de BSGR.

Door meer schaalgrootte verminderd de kwetsbaarheid, blijven de kosten zo laag mogelijk, en kan worden voorzien in de hogere eisen die worden gesteld aan de kwaliteit van de medewerkers. Informatiebeveiliging en privacy bijvoorbeeld vragen om speciale kennis en expertise.

In 2020 is de gemeente Leiderdorp toegetreden. In 2021 treedt ook De gemeente Velsen toe tot de gemeenschappelijke regeling BSGR. Dit levert voor de huidige deelnemers een klein financieel voordeel op. Hoe groot het voordeel voor de gemeente Gouda zal zijn, is nog niet aan te geven. Omdat de definitieve bijdrage achteraf wordt vastgesteld aan de hand van de totale kosten in relatie tot de producten die een deelnemer bij de BSGR heeft afgenomen is de kostprijscalculatie inclusief de kosten van de gemeente Velsen begin 2022 beschikbaar.

Vanaf 1 januari 2022 is het verplicht om WOZ-objecten te waarderen op gebruiksoppervlakte. Dit kan leiden tot onverwachte verschuivingen in de WOZ waarden ten opzichte van de huidige modellen en systematiek. Iedere conversie leidt immers tot verschillen; een uitdaging voor de specialisten taxaties en de taxateurs om deze omslag de komende jaren op een onderbouwde wijze vorm te gaan geven en optredende verschillen zoveel mogelijk te mitigeren.